Khái niệm cơ bản về vòng bi - bạc đạn, các chủng loại vòng bi SKF thông dụng

Vòng bi SKF - Bạc đạn SKF - Ổ bi SKF - Ổ Lăn SKF - Ổ Đỡ SKF...Thuật ngữ tên gọi

(Bearings)Trong thuật ngữ về vòng bi thì có rất nhiều cách gọi khác nhau, (Tùy vào vị trí địa lý, ngành nghề, chuyên ngành...) Nhưng từ để sử dụng chung nhất có lẽ là "vòng bi". Các thuật ngữ tương đương của Vòng bi có thể sử dụng những từ như Bạc Đạn, Ổ bi, Ổ Lăn, Ổ Đỡ...vv. Nó đếu nhắc đến 1 sản phẩm gọi chung là Vòng bi.  Những từ ngữ này chỉ đích danh chủng loại của Vòng bi chứ không bao hàm tính chung chung là Vòng Bi. Bởi trong thuật ngữ Vòng bi nó còn được phân ra nhiều chủng loại với tên gọi khác nhau mà chúng ta sẽ cùng tìm hiểu phía dưới bài viết này để hiểu cặn kẽ.

Vòng bi SKF, Bạc đạn SKF là tên gọi thường được sử dụng phổ biến nhất hiện nay khi khách hàng thường tìm kiếm bảng giá vòng bi skf hoặc bảng giá bạc đạn skf

Cấu tạo của Vòng bi - Bạc Đạn, cơ bản gồm các chi tiết sau

Các chi tiết cấu tạo cơ bản của vòng bi

Trong hình ảnh trên thì con lăn của vòng bi là các hạt tròn hình cầu. Nên có thể gọi đó là vòng bi cầu bởi các hạt con lăn có hình hình cầu (hay còn gọi là hạt bi). Máy móc càng ngày càng phát triển nên có nhiều loại vòng bi khác nhau được thiết kế nhằm ứng dụng trong các mục đích khác nhau về loại tải và sức tải, chịu được lực hướng kính, lực dọc trục hoặc cả hai...Vì vậy có nhiều chủng loại vòng bi khác được phát minh ra từ Vòng bi cầu cơ bản.

Khái niệm vòng bi và cách phân loại các loại vòng bi

Như vậy cấu tạo chủ chốt của vòng bi chính là con lăn. (Hay còn gọi là Hạt bi) Cấu tạo của hạt bi có hình thù khác nhau sẽ ứng dụng mục đích khác nhau về sức tải của vòng bi.

Vòng bi có cấu tạo con lăn (hạt bi) hình cầu Hay còn gọi là vòng bi cầu là vòng bi phổ biến nhất hiện nay bởi tính thông dụng vì có thể chịu được cả lực hướng hướng kính và lực dọc trục và do thiết kế linh hoạt cũng như sự tiện lợi. Tuy nhiên điểm yếu của vòng bi cầu là sức tải. Vòng bi cầu chỉ chịu được tải nhẹ, cho nên khó được ứng dụng vào các công việc đòi hỏi sức tải lớn do dễ bị biến dạng khi quá tải. Do vậy các hãng sản xuất vòng bi đã phát minh ra các dạng vòng bi có hạt bi khác đi so với hình cầu nhằm tối ưu hóa sức tải của hạt bi. Do vậy chúng ta mới thấy có nhiều dạng hình thù của hạt bi không phải là hình tròn.

Các dạng vòng bi thông dụng hiện nay

Như vậy cấu tạo của hạt bi được bố trí khác nhau, và có hình thù khác nhau, sẽ quyết định sức tải của vòng bi nhằm phù hợp với nhu cầu tải trọng của máy móc. Do đó tên gọi các chủng loại vòng bi này sẽ khác nhau dựa vào hình thù, cấu tạo của hạt bi.

Các dạng con lăn (hạt bi) thông dụng hiện nay

Cấu tạo của con lăn sẽ quyết định đến sức tải của Vòng bi, và phân loại vòng bi sẽ gọi theo hình thù của hạt bi. Trong ví dụ minh họa trên, Con lăn hình côn sẽ gọi là Vòng bi Côn, tương tự con lăn hình tang trống sẽ gọi là Vòng bi Tang trống...

Như vậy qua các dẫn chứng minh họa trên chúng ta đã hiểu cơ bản cách gọi tên Vòng bi dựa vào yếu tố nào. Cũng như cấu tạo  của vòng bi gồm những bộ phận gì. Và đâu là bộ phận quyết định đến sức chịu tải của vòng bi.

Các loại Vòng bi - Bạc đạn, Tính năng và Công dụng

Trong tất cả các loại máy móc, thiết bị...Cần sử chuyển động của 1 chi tiết thì đều có sử dụng vòng bi (bearing). Có nhiều loại vòng bi khác nhau được thiết kế nhằm chịu được lực hướng kính, lực dọc trục hoặc cả hai. Các loại vòng bi khác nhau được ứng dụng trong các mục đích khác nhau về loại tải và sức tải:

Vòng bi cầu SKF Explorer - Bạc đạn cầu, ổ bi cầu SKF

Vòng bi cầu (Ball Bearings) được thiết kế để sử dụng cho nhiều ứng dụng khác nhau, vòng bi cầu SKF thế hệ Explorer có khả năng chịu tải hướng kính và tải dọc trục ở tốc độ làm việc cao hoặc/và liên tục thay đổi. Ngoài ra, vòng bi thế hệ Explorer còn có độ tin cậy rất cao, yêu cầu bảo trì thấp nếu được sử dụng đúng yêu cầu và lắp đặt đúng phương pháp.

Vòng bi cầu SKF Explorer là kết quả nghiên cứu phát triển của SKF, với rãnh lăn và vòng cách được thiết kế mới. Các cải tiến này kết hợp cùng việc sử dụng thép hợp kim cho vòng bi có độ tinh khiết cao hơn và công nghệ chế tạo mới đã nâng cao khả năng làm việc và cấp chính xác của vòng bi cầu SKF thế hệ Explorer. Với cấp chính xác cao hơn, vòng bi cầu Explorer sẽ làm việc êm hơn so với các thế hệ trước đây.

• Tìm hiểu thêm về vòng bi cầu SKF thế hệ Explorer

Vòng bi tang trống SKF - Bạc đạn tang trống, ổ bi tang trống 2 dãy tự lựa SKF

Vòng bi tang trống (Spherical roller bearings) là loại vòng bi có các viên bi hình tang trống. Thiết kế đặc biệt giúp nó được ứng dụng trong ngành công nghiệp siêu nặng như dầu mỏ, công nghiệp than, vận tải hạng nặng, thiết bị xây dựng...vv 

Vòng bi tang trống SKF Explorer có khả năng chịu tải trọng hướng kính và tải trọng dọc trục cực cao trong những ứng dụng có độ lệch trục hoặc trục bị võng. Vòng bi tang trống SKF Explorer có các cải tiến đáng kể ở các thông số vận hành chủ yếu. Các vòng bi này rất tiên tiến, có thể có độ bền cao gấp nhiều lần so với các sản phẩm cạng tranh trong các điều kiện làm việc khắc nghiệt.

Vòng bi tang trống SKF Explorer hiện nay đã được nâng cấp để có khả năng làm việc cao hơn, bao gồm việc sử dụng thép chất lượng cao và quy trình nhiệt luyện cải tiến. Sự kết hợp giữa việc sử dụng mác thép có độ tinh khiết và đồng nhất cao sử dụng cho vòng bi SKF thế hệ Explorer với quy trình nhiệt luyện hơn cải tiến cho Vòng bi tang trống SKF Explorer có tuổi thọ làm việc cao hơn, đặc biệt trong những điều kiện, môi trường làm việc khó khăn như môi trường nhiễm bẩn hay bôi trơn thiếu.

• Tìm hiểu thêm về vòng bi tang trống SKF thế hệ Explorer

Vòng bi côn SKF - Bạc đạn côn, Ổ bi côn SKF

Vòng bi côn SKF (Tapered roller bearings) Là vòng bi có con lăn (hạt bi) hình côn, Vòng bi côn SKF là loại vòng bi có khả năng chịu tải cao và tốc độ cao rất thông dụng trong các ứng dụng có tải trọng cả 2 hướng: Dọc Trục và Vuông góc với Trục. Ngoài ra nó cũng có thể chịu tải hướng kính rất tốt. Đặc biệt Vòng bi côn SKF còn chịu được tải lớn hơn nữa nhờ được tăng cường thêm nhiều bi lăn (rollers) có kích thước lớn.
Vòng bi côn thường được lắp thành đôi giông như vòng bi đỡ chặn. Vòng trong (cone) và vòng ngoài (cup) được thiết kế tách rời và độc lập hoàn toàn. Nhờ đó khi ráp vòng bi vào máy, ta có thể gắn độc lập vòng trong và vòng ngoài. 

Vòng bi đũa đỡ SKF - Bạc đạn đũa, Ổ bi đũa SKF

Vòng bi đũa đỡ SKF (Cylindrical Roller Bearings) được thiết kế để chịu được tải trọng hướng kính lớn ở tốc độ cao. Con lăn có dạng hình trụ, giúp phân bố tải trọng trên một diện tích lớn hơn ổ bi, cho phép Vòng bi đũa có sức tải lớn hơn nhiều so với vòng bi cầu. Tuy nhiên, thiết kế của vòng bi đũa chỉ thích hợp đối với lực hướng kính, không thể ứng dụng trong các công việc đòi hỏi sức tải dọc trục.

Vòng bi đỡ chặn SKF - Bạc đạn đỡ chặn, Ổ bi đỡ chặn SKF

Vòng bi đỡ chặn (Angular contact ball bearings) được thiết kế với rãnh lăn của vòng trong và vòng ngoài có thể dịch chuyển tương đối với nhau theo phương dọc trục. Thiết kế này phù hợp cho các ổ lăn chịu tải trọng hỗn hợp (nghĩa là các ổ lăn chịu đồng thời tải trọng hướng kính và tải trọng dọc trục).
Khả năng chịu tải trọng dọc trục của vòng bi đỡ chặn tỉ lệ thuận với giá trị góc tiếp xúc. Góc tiếp xúc được định nghĩa là góc giữa đường nối hai điểm tiếp xúc của con lăn với rãnh lăn trong mặt phẳng hướng kính, mà lực sẽ được truyền từ vòng này sang vòng kia theo đường này, và đường vuông góc với trục (ngang) của ổ lăn.
Dải sản phẩm vòng bi đỡ chặn của SKF được sản xuất với thiết kế đa dạng về chủng loại và kích thước, trong đó phổ biến là các loại:

• Vòng bi đỡ chặn một dãy SKF

• Vòng bi đỡ chặn hai dãy SKF

• Vòng bi tiếp xúc góc bốn điểm SKF

Vòng bi chặn SKF - Bạc đạn chặn, Ổ bi chặn SKF

Vòng bi chặn một hướng SKF (Thrust ball bearings) bao gồm một vòng đệm trục, một vòng đệm ổ và một cụm vòng cách lắp với các viên bi. Vòng bi chặn được thiết kế có thể tháo rời từng bộ phận nên việc tháo lắp tương đối đơn giản vì từng chi tiết có thể được tháo lắp riêng lẻ với nhau.

Những vòng bi chặn kích thước nhỏ cũng có đầy đủ cả hai loại : vòng đệm ổ mặt tựa phẳng và vòng đệm ổ mặt tựa cầu. Vòng bi chặn với vòng đệm ổ mặt tựa cầu được sử dụng kết hợp với một vòng đệm đỡ mặt cầu để bù trừ độ lệch góc giữa bề mặt đỡ trên thân ổ và trên trục. SKF không cung cấp vòng đệm đỡ mặt cầu kèm theo vòng bi chặn mà phải được đặt hàng riêng.

Đúng theo ý nghĩa tên gọi, vòng bi chặn một hướng chỉ chịu được tải dọc trục theo một hướng và do đó chỉ định vị dọc trục theo một hướng. Vòng bi chặn không thể chịu được bất kỳ tải trọng hướng kính nào.

Vòng bi chặn hai hướng SKF bao gồm: một vòng đệm trục, hai vòng đệm ổ và hai cụm vòng cách lắp với các viên bi. Vòng bi chặn hai hướng được thiết kế có thể tháo rời từng bộ phận nên việc tháo lắp tương đối đơn giản. Từng chi tiết có thể được tháo lắp riêng lẻ với nhau. Vòng đệm ổ và cụm vòng cách với viên bi cũng tương tự như loại vòng bi chặn một hướng. Những vòng bi chặn hai hướng kích thước nhỏ cũng có đầy đủ cả hai loại : vòng đệm ổ mặt tựa phẳng và vòng đệm ổ mặt tựa cầu. Vòng bi chặn với vòng đệm ổ mặt tựa cầu được sử dụng kết hợp với một vòng đệm đỡ mặt cầu để bù trừ độ lệch góc giữa bề mặt đỡ trên thân ổ và trên trục. SKF không cung cấp vòng đệm đỡ mặt cầu kèm theo ổ bi chặn mà phải được đặt hàng riêng. Vòng bi chặn hai hướng có thể chịu được tải trọng dọc trục theo cả hai hướng, nhờ đó có khả năng định vị dọc trục theo hai hướng. Tương tự, vòng bi chặn hai hướng cũng không thể chịu được bất kỳ tải trọng hướng kính nào.

Vòng bi tiếp xúc bốn điểm SKF - Bạc đạn tiếp xúc bốn điểm, Ổ bi tiếp xúc bốn điểm SKF

Vòng bi tiếp xúc bốn điểm (Angular contact ball bearings) là vòng bi đỡ chặn tiếp xúc góc một dãy với thiết kế bổ sung thêm cho rãnh lăn chịu tải dọc trục theo cả hai hướng. Khả năng chịu lực chính của vòng bi tiếp xúc bốn điểm là chịu lực dọc trục, tuy nhiên vòng bi cũng có khả năng chịu một phần nhỏ tải trọng theo phương hướng kính. Loại vòng bi này ít chiếm không gian dọc trục so với vòng bi hai dãy.

• Vòng bi tiếp xúc bốn điểm với thiết kế cơ bản

• Vòng bi tiếp xúc bốn điểm với rãnh định vị

Vòng bi đỡ tự lựa SKF - Bạc đạn đỡ tự lựa, Ổ bi đỡ tự lựa SKF

Vòng bi đỡ tự lựa (Self-aligning ball bearings) đã được SKF phát minh. Thông thường có hai dãy bi và có rãnh lăn hình cầu ở vòng ngoài. Vì vậy chúng có khả năng chịu được độ lệch góc giữa trục và gối đỡ. Chúng đặc biệt thích hợp cho các ứng dụng lệch trục hoặc trục bị võng. Hơn nữa, có ma sát thấp nhất so với các loại ổ lăn khác, cho phép hoạt động nguội hơn ngay cả ở vận tốc cao. SKF sản xuất theo nhiều thiết kế bao gồm:

• Vòng bi đỡ tự lựa không có nắp che theo thiết kế cơ bản

• Vòng bi đỡ tự lựa có phớt

• Vòng bi đỡ tự lựa có vòng trong kéo dài

Theo thiết kế cơ bản có lỗ trụ, ở một số dãy kích thước thông dụng vòng bi còn có lỗ côn (độ côn 1:12). Những loại lớn dải 130 và 139 được phát triển cho các ứng dụng đặc biệt trong nhà máy giấy, có thể dùng cho các ứng dụng chịu quá tải nặng và yêu cầu ma sát thấp thích.

Cụm vòng bi và gối đỡ SKF

SKF chế tao và cung cấp một dải đa dạng cụm vòng bi và gối đỡ đáp ứng cho nhiều ứng dụng khác nhau. Cụm vòng bi SKF bao gồm gối đỡ, vòng bi, hệ thống phớt, được lắp và bôi trơn sẵn để có thể lắp đặt đơn giản và nhanh chóng. Các ký hiệu thường thấy của SKF là vòng bi Y VD: YAR, YET, YSA, YEL, SYJ, FYJ, FYC,  FTYB, UCP, UCF, UCFL, UCFC...

• Các sản phẩm vòng bi SKF thuộc chủng loại: Vòng bi YAR,

• Các sản phẩm vòng bi SKF thuộc chủng loại: Cụm vòng bi Y

Gối 2 nửa SKF cấu tạo đặc điểm của gối hai nửa

Gối đỡ SNL hay còn gọi là gối 2 nửa à loại gối đỡ thông dụng và đầy đủ nhất của SKF. Chính nhờ tính đa dụng mà loại ổ đỡ này có thể đáp ứng yêu cầu của hầu hết các ứng dụng. Những đặc tính tiêu biểu về thiết kế như:

• Xem thêm: Gối đỡ SNL, tìm hiểu về gối đỡ hai nửa SNL, SE của SKF

Sản phẩm đa dạng và đầy đủ kích cỡ

Dải sản phẩm gối đỡ SNL bao gồm nhiều gối đỡ có thiết kế giống nhau với các kích thước khác nhau. Kết hợp các gối đỡ với nhiều loại phớt khác nhau († hình 2) tạo ra một dải sản phẩm gối đỡ rất đa dạng được cung cấp theo dải sản phẩm tiêu chuẩn. Gối đỡ SNL có thể sử dụng với ổ lăn có đường kính trục từ 20 đến 160mm.

Chân đế gối đỡ được gia cố

Đế gối đỡ có các gân gia cố và phần vật liệu dôi ra xung quanh lỗ bu lông chân đế giúp cho gối đỡ tiếp xúc với bệ đỡ vững chắc hơn. Cũng nhờ vậy mà các bu lông chân đế được xiết chặt hơn để cố định gối đỡ tốt hơn mà vẫn không làm biến dạng chân đế và lỗ gối đỡ.

Lỗ bu lông chân đế

Theo tiêu chuẩn, gối đỡ SNL có hai lỗ để lắp bu lông chân đế. Gối đỡ 511-609 và lớn hơn cũng có thể có bốn lỗ bu lông với ký hiệu FSNL .. NM. Những gối đỡ lớn còn được cung cấp theo dạng chưa có lỗ bu lông chân đế (ký hiệu SSNLD) nhưng được làm bằng gang dẻo. Những gối đỡ nhỏ hơn 511-609 cũng có thể lắp bằng bốn bu lông chân đế. Trên chân đế có đánh dấu sẵn những vị trí để khoan thêm lỗ.

Giải nhiệt nhanh
Các gân gia cố được bố trí ở phần chân đế làm tăng bề mặt tiếp xúc giữa đế gối đỡ với bệ đỡ giúp giải nhiệt từ ổ lăn ra ngoài nhanh hơn.

Có sẵn vú bơm mỡ

Gối đỡ SNL tiêu chuẩn được lắp sẵn vú bơm mỡ. Trên nắp gối đỡ còn được đánh dấu một số vị trí khác để có thể lắp thêm vú bơm mỡ để tái bôi trơn cho phớt hoặc ổ lăn.

Nắp và thân gối đỡ được đánh dấu theo bộ

Trong quá trình sản xuất, nắp và chân đế gối đỡ được đánh dấu nhằm tránh sự lắp lẫn với những nắp hoặc thân gối đỡ khác, một dãy số liên tiếp giống nhau được ghi trên nắp và thân của cùng một bộ gối đỡ.

Dễ dàng lắp đặt

Trên chân đế gối đỡ có đánh dấu các vị trí đường tâm lỗ và trục đứng để dễ dàng lắp đặt và chỉnh đồng tâm trục.

Đánh dấu các vị trí để lắp chi tiết phụ

Trên gối đỡ còn được đánh dấu các vị trí để lắp thêm chốt định vị, cảm biến đo điều kiện hợat động hoặc vú bơm mỡ.

Nhà phân phối uỷ quyền vòng bi chính hãng SKF

SKF Ngọc Anh - Phân phối uỷ quyền các sản phẩm SKF chính hãng ®

• Website: muabanvongbi.com
• Hotline: 096 123 8558 - 033 999 5999
• HN: LK 01.10, Liền kề Tổ 9 Mỗ Lao, Hà Đông, Hà Nội
• Tel: (024) 85 865 866
• QN: 89 Nguyễn Văn Cừ, Tổ 1 Khu 3, Hạ Long, Quảng Ninh
• Tel: (0203) 6 559 395

© SKF Ngọc Anh